Czy wydając antybiotyk przekazujemy pacjentowi najważniejsze informacje dotyczące leczenia? A jeśli przekazujemy – to jakie? Czy tyczą się one wyłączenie kwestii stosowania probiotyków czy może obejmują inne aspekty jak np. porę stosowania leku, odstępy między kolejnymi dawkami czy sposoby na uniknięcie powszechnych dla antybiotyków działań niepożądanych (nie tylko biegunek!). Oto zestaw informacji dla pacjenta, dzięki którym zwiększymy pewność, że leczenie będzie nie tylko skuteczne, ale i bezpieczne.
- Antybiotyki należy stosować wyłącznie w infekcjach bakteryjnych, a nie w wirusowych. Chociaż zasada znana jest farmaceutom, zawsze należy o niej przypominać, zwłaszcza teraz kiedy do grona powszechnych zakażeń wirusowych (przeziębienia, grypy) dołączył COVID-19. Należy pamiętać, że nawet bardzo złe samopoczucie lub wysoka gorączka podczas infekcji wirusowej nie są żadnym uzasadnieniem do sięgnięcia po antybiotyk.
- Skuteczność antybiotyku uwarunkowana jest jego odpowiednim stężeniem w tkance docelowej. Musi być ono utrzymywane przez określony czas, dlatego bardzo istotne jest przyjmowanie antybiotyków w regularnych, ściśle określonych odstępach czasowych. Należy więc pamiętać o stałych porach. Doba trwa 24 godziny i przykładowo gdy antybiotyk ma być podawany trzy bądź cztery razy dziennie (a więc odpowiednio co 8 lub 6 godzin), należy odpowiednio podzielić dobę, wliczając w to dzień i noc.
- Ważne jest doprowadzenie leczenia do końca, bowiem przedwczesne odstawienie antybiotyku, gdy tylko nastąpi zmniejszenie natężenia objawów (a często zdarza się to nawet po 2-4 dniach), sprzyja rozwojowi antybiotykooporności i nie eliminuje w pełni patogenu z organizmu. Konsekwencją przedwczesnego przerywania terapii może być brak skuteczności antybiotyku przy kolejnym zakażeniu lub nawrocie infekcji.
- W trakcie antybiotykoterapii nie ma wskazań do rutynowego przyjmowania probiotyków. Natomiast są one zalecane u chorych, którzy w przeszłości doświadczyli po kuracji ciężkiej biegunki spowodowanej przez Clostridium difficile. Należy również pamiętać, że część antybiotyków dostępna jest w formie proleku, co istotnie minimalizuje ryzyko biegunek.
- Nie dowodów, jakoby witamina C sprzyjała antybiotykoterapii. Sięgając po suplementy diety w trakcie jej trwania, należy zachować duże środki ostrożności.
- Jeśli u pacjenta dojdzie do wymiotów, nie należy podawać kolejnej dawki antybiotyku bezpośrednio po ich wystąpieniu. Warto wówczas odczekać i podać kolejną dawkę zgodnie ze schematem dawkowania. Jednak jeśli wymioty się powtórzą po kolejnych dawkach, należy skontaktować się z lekarzem. To on zdecyduje o konieczności zamiany leku na inny lub modyfikacji schematu jego stosowania.
Puenta:
Jak widać – nie tylko informacja o probiotyku jest konieczna w trakcie wydania antybiotyku.
Realizując receptę na antybiotyk przypomnij pacjentowi, by przyjmował go zgodnie z zaleceniem lekarza, w określonych przez niego odstępach czasowych, nie odstawiał leku przedwcześnie mimo, ustąpienia objawów.
Opracował zespół zatrzymajpacjenta.pl